ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ/ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ
Αρτζανίδου Έλενα: Άγης ο Μαθημάγος
Εικον.: Τέτη Σώλου. Ψυχογιός, σειρά Βατόμουρο, 2013.
Για παιδιά 7-8 ετών.
«Λοιπόν, παιδιά. Έχετε πέντε καραμέλες και σας δίνω άλλες τρεις. Πόσο μας κάνουν;»
Κοίταξα τριγύρω μου και ξαφνικά είδα ένα τεράστιο 5 να μας κοιτάει αγριεμένα, ενώ το 3, που είχε σκαρφαλώσει στην έδρα της κυρίας και έχει βάλει τα χέρια στη μέση, περιμένει ανυπόμονα την απάντησή μας.
Χαμήλωσα τα μάτια μου και, όπως το συνηθίζω πάντα όταν κάνουμε μαθηματικά, έκρυψα τα χέρια μου κάτω από το θρανίο και...
«Άγη, μήπως εσύ ξέρεις;»
«Ξέρω, κυρία! Κάνουν...»
«Κυρία, ο Άγης μετράει κρυφά με τα δάχτυλά του!»
Τέτοια και άλλα πολλά συμβαίνουν στην τάξη του Μαθημάγου.
Μια χιουμοριστική ιστορία για το «μυστήριο» των αριθμών και των μαθηματικών.
Περιέχονται επίσης σελίδες με δραστηριότητες μαθηματικών από τους Τσαλίκη Χριστίνα και Χατζηβασιλείου Ευάνθη.
Δεληκανάκη Νίκη: Περιπέτεια στο Μουσείο Σχηματοτέχνης
Εικον.: Στέλιος Καλογεράκης. Αυτοέκδοση, Ηράκλειο, 2009.
Για παιδιά 4-7 ετών.
Οι 3 Μαθηματικοφάγοι Μάγοι, ο Κάπα, ο Νι και η Έψιλον, ξεκινούν να βοηθήσουν στην εξιχνίαση μιας σειράς μυστηριωδών κλοπών γεωμετρικών σχημάτων από πίνακες στο διάσημο Μουσείο Σχηματοτέχνης...
Στο περιπετειώδες αυτό μαθηματικό παραμύθι καλλιεργούνται: -Τα Μαθηματικά: από τη Γεωμετρία, γεωμετρικά επίπεδα σχήματα και σχέσεις στο χώρο, ενώ περιέχεται ακόμα το κινέζικο «τάνγκραμ» και το περίφημο μαθηματικό έργο του αρχαίου Έλληνα μαθηματικού Αρχιμήδη «Στομάχιον». -Η Γλώσσα στις Τέχνες: Μέσα από τις ιστορίες των πινάκων γνωστών ζωγράφων (Μιρό, Πικάσο, Τέτση, Χατζηκυριάκου-Γκίκα), τα παιδιά καλλιεργούν τον προφορικό λόγο, ενώ εμπλουτίζουν τις εμπειρίες τους με τις καλές τέχνες. -Η κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη: οι 3 ήρωες μπορούν να εμπνέουν τα παιδιά της εποχής μας, γιατί είναι έξυπνοι, τολμηροί, καλόψυχοι, χρήστες της νέας γνώσης (υπολογιστές), αλλά και της διαχρονικής (Μαθηματικά, Τέχνες). Μάχονται την αδικία, την υφαρπαγή της γνώσης, στο πρόσωπο του κακού Κουτόμαγου και με την εξυπνάδα τους, την τόλμη και τα ...Μαθηματικά σώζουν τις παγκόσμιες αξίες του πολιτισμού!
Το παραμύθι συνοδεύεται από διαθεματικές δραστηριότητες και υλικό ελεύθερης πρόσβασης στην ιστοσελίδα της συγγραφέως: www.delikanaki.gr
Δεληκανάκη Νίκη: Ο Κύβος του Άγιου Βασίλη
Εικον.: Στέλιος Καλογεράκης, Μικρή Ίτανος- Αυτοέκδοση, Ηράκλειο, 2010
Για παιδιά 5-8 ετών.
Οι 3 Μαθηματικοφάγοι Μάγοι ρίχνονται σε νέα περιπέτεια για να βοηθήσουν τα παιδιά στο σχολείο της Χπόλης να μάθουν πώς φτιάχνονται τα κουτιά-κύβοι, ώστε να το γράψουν στον Άγιο Βασίλη που αντιμετωπίζει πρόβλημα με τα κουτιά των παιχνιδιών. Στο δρόμο τους συναντούν τον καλικάντζαρο των Χριστουγέννων, τον τρομερό Μαγολήσταρχο και ... ένα αρχαίο αίνιγμα!
Στο παραμύθι αυτό ευχάριστα καλλιεργούνται: Τα Μαθηματικά: από τη γεωμετρία, γνωριμία με τον κύβο, η επιφάνεια κύβου (το ανάπτυγμα), άλλα γεωμετρικά στερεά. Η Γλώσσα: χριστουγεννιάτικες ευχές (νέο λεξιλόγιο), αντίθετες λέξεις, σύνθετες λέξεις, το αρχαίο αίνιγμα της Σφίγγας, επιστολή εικονογραφημένων οδηγιών (πώς φτιάχνεται ο κύβος). Η κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη: καλλιεργούνται παγκόσμιες αξίες, στάσεις και ιδέες: η αλληλεγγύη (να βοηθάς), το θάρρος (να σώζεις τη γνώση με τόλμη), η γνώση (είναι ένα ισχυρό όπλο ενάντια στο κακό), η διαφορετικότητα (ο καθένας μας είναι λίγο «καλικάντζαρος»), το πνεύμα των Χριστουγέννων (καλοσύνη, αγάπη).
Περιέχονται φύλλα για δημιουργική απασχόληση, ενώ το παραμύθι συνοδεύεται από διαθεματικές δραστηριότητες και υλικό ελεύθερης πρόσβασης στην ιστοσελίδα της συγγραφέως: www.delikanaki.gr
Ζαραμπούκα Σοφία: Η οικογένεια Τρίγωνου
Πατάκης, 1998, Αθήνα.
Σειρά βιβλίων για παιδιά προσχολικής ηλικίας και πρώτων τάξεων Δημοτικού.
Μικρές ιστορίες που διδάσκουν διασκεδάζοντας, με προτάσεις για παιχνίδια και ένα ένθετο τετράδιο με σχέδια, για να το συμπληρώσει και να το χρωματίσει το παιδί, σύμφωνα με τις ιδέες του μετά από όσα διάβασε.
Στο παρόν βιβλίο της σειράς προσφέρεται μια πρώτη επαφή με τις έννοιες των σχημάτων, μέσα από μια καλαίσθητη εικονογράφηση και κατανοητό κείμενο για μικρά παιδιά.
Καϊάφα Ιωάννα: Ο Ορφέας και η Νεφέλη στη χώρα των κλασμάτων
Εικον.: Ορέστης Διαμάντης. Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη.
Για παιδιά Δημοτικού.
«Είναι ένα ευφάνταστο, ευχάριστο και διδακτικό μαθηματικό παραμύθι το οποίο μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά στη μάθηση των κλασμάτων. Το έγραψε η Ιωάννα Καϊάφα, που είναι φιλόλογος και δασκάλα, στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών της σπουδών στη διδακτική των μαθηματικών. Είναι ένα έργο που αποτελεί καρπό επιστημονικής έρευνας του εργαστηρίου των Μαθηματικών της Φύσης και της Ζωής και δοκιμάστηκε σε πολλούς δασκάλους, μαθητές, γονείς και διδάχτηκε, επίσης, πειραματικά μέσα στην τάξη. Θεωρώ ότι το έργο αυτό είναι καινοτόμο, γιατί χρησιμοποιεί το παραμύθι, για να διδαχτεί ένα συγκεκριμένο περιεχόμενο που είναι τα κλάσματα, σε σημεία που έχουν αποδειχθεί από την επιστημονική έρευνα ότι είναι δύσκολα για τα παιδιά. Η διαπραγμάτευση και διδασκαλία των κλασμάτων, όπως είναι οι διάφοροι τρόποι λύσης, η έκφραση του τρόπου σκέψης από το παιδί, οι νοεροί υπολογισμοί με κλάσματα και οι διαφορές των φυσικών αριθμών από τα κλάσματα, γίνονται μέσα στο πλαίσιο της σύγχρονης διδασκαλίας των μαθηματικών που βασίζεται στην επιστημονική έρευνα. Τα κλάσματα αποτελούν ένα χώρο των μαθηματικών όπου τα παιδιά συναντούν πολλές δυσκολίες. Οι δυσκολίες αυτές, τις περισσότερες φορές, οφείλονται στο νέο τρόπο σκέψης που απαιτούν, ο οποίος σε αρκετά σημεία έρχεται σε αντίθεση με τον τρόπο σκέψης που έχουν μάθει ήδη από τους φυσικούς αριθμούς. Το παρόν έργο αποτελεί ένα σύγχρονο διδακτικό εργαλείο που ελπίζω και εύχομαι να χρησιμοποιηθεί, για να βοηθήσει πολλά παιδιά στην κατανόηση των κλασμάτων». Από τον πρόλογο: Χαράλαμπος Λεμονίδης, Καθηγητής Διδακτικής Μαθηματικών.
Μαντουβάλου Σοφία: Ο μαγικός καθρέφτης
Εικον.: Κέλλυ Ματαθία Κόβο. Καστανιώτης, 1996, Αθήνα.
Ένα βιβλίο χρήσιμο ως εισαγωγικό στη συμμετρία.
Τα μισά, ολόκληρα και τα λίγα πιο πολλά!
Τα σπασμένα να κολλήσουν!
Το κοντά να πάει μακριά!
Το ψηλά πιο χαμηλά!
Πάνω κάτω και τριγύρω
και δεξιά κι αριστερά!
Μουντζούρη Γεωργία: Ο βασιλιάς των αριθμών
Εικον.: Μαρκ Γουάινσταϊν, εκδ. Κέδρος, 2016.
Σειρά: Μαθηματικά Παραμύθια
Για παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας.
Το μαθηματικό παραμύθι Ο βασιλιάς των αριθμών εμπνέεται από τις γνώσεις και τις καθημερινές εμπειρίες των παιδιών για τους μικρούς, μεγάλους και πολύ μεγάλους αριθμούς. Τα παιδιά μιας τάξης πραγματοποιούν μαζί με τη δασκάλα τους έναν πρωτότυπο διαγωνισμό προκειμένου να ανακηρύξουν βασιλιά τον αγαπημένο τους αριθμό. Παραθέτουν τις απόψεις τους και αιτιολογούν τις απαντήσεις τους. Απαντήσεις αναμενόμενες αλλά και ανατρεπτικές, σαν αυτές που μόνο εκείνα δίνουν.Τι γνωρίζουν τα παιδιά για τους αριθμούς; Είναι οι αριθμοί παντού στον κόσμο ίδιοι; Τι είναι το 0, το 1.000.000 και το 1.000.000.000; Ποιος αριθμός θα αναδειχθεί νικητής;
Στόχος του παραμυθιού είναι τόσο η καλλιέργεια και η διεύρυνση της μαθηματικής γνώσης όσο και η ευαισθητοποίηση των παιδιών σε ζητήματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Αποτελεί ένα πολύτιμο βοήθημα, που χωρίς διδακτισμό προτρέπει τα παιδιά να αναστοχαστούν για το διαφορετικό που υπάρχει παντού γύρω μας, ακόμα και στα μαθηματικά.
Το παραμύθι συνοδεύεται από μαθηματικές δραστηριότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν ατομικά και ομαδικά.
Τριβιζά Ευγένιος: Πανικός στη χώρα της γεωμετρίας
Μεταίχμιο, Αθήνα. Για παιδιά Δημοτικού.
Ήταν κάποτε ένας μαθητής που απεχθανόταν τη Γεωμετρία και μισούσε αφάνταστα τα Μαθηματικά. Έκανε τον άρρωστο όταν είχε Αριθμητική το πρόγραμμα, έπαιζε τελίτσες στου βιβλίου τα παραλληλόγραμμα, ονειρευόταν δάση εξωτικά και αντί να διαβάζει Μαθηματικά, ζωγράφιζε καρδούλες στης Γεωμετρίας τα περιθώρια. Ώσπου φτάνει η στιγμή που πληρώνει ακριβά τα κρίματά του. Ένα δειλινό, σε ένα απόμερο σοκάκι, μία συμμορία από απειλητικούς κύκλους, βλοσυρούς κύβους, οργισμένα πολύγωνα και αποκρουστικά σχήματα περικυκλώνουν τον μαθητή, τον δένουν σφιχτά με υποτείνουσες και τον σέρνουν άρον-άρον στη Χώρα της Γεωμετρίας και της Αριθμητικής. Με ποιον τρόπο θα τον βασανίσουν; Ποιοι απάνθρωποι ανακριτές θα τον ανακρίνουν; Πόσοι μάρτυρες κατηγορίας θα παρελάσουν; Και ποια θα είναι η φριχτή καταδίκη του;
Τριβιζάς Ευγένιος: Άρης ο τσαγκάρης
Εικον.: Ελίζα Βαβούρη. Μίνωας, 1998. Για παιδιά προσχολικής και Δημοτικού.
Ο Άρης ο καλόκαρδος τσαγκάρης που ζει στο δάσος με τις πασχαλιές φτιάχνει παπούτσια και παπουτσάκια για μεγάλα ζώα και μικρά ζωάκια, φτιάχνει πέδιλα, σανδάλια και φίνες μπότες για τίγρεις, σκαντζόχοιρους και κότες. Μια καλοκαιρινή μέρα όμως πέφτει πάρα πολύ δουλειά. Ο ένας μετά τον άλλο διάφοροι απαιτητικοί πελάτες όπως ο Πελοπίδας ο πελαργός, η Πηνελόπη η πάπια, ο Λεωνίδας ο λαγός, η Ζουζού η χρυσόμυγα, ο Χαράλαμπος το χταπόδι, ο Βραχμανίνοφ ο δράκος και η Ντολόρες η σαρανταποδαρούσα πάνε να τον τρελάνουν με τις παραξενιές τους και τα χαμένα τους παπούτσια και παπουτσάκια. Ώσπου ο Άρης ο τσαγκάρης να τα βγάλει πέρα με τους δύσκολους πελάτες του, οι αναγνώστες του βιβλίου μαθαίνουν πρόσθεση και αφαίρεση. Και σαν να μην έφτανε αυτό, στο παράρτημα που ακολουθεί είναι πια σε θέση να υπολογίζουν αν δυο δίδυμοι κόκορες χρειάζονται πιο πολλά παπούτσια από ένα χταπόδι ή πόσα πράσινα γοβάκια φοράνε τρία ροζ κοκοράκια.
Τριβιζάς Ευγένιος: Η Φιφή και η Φωφώ οι φαντασμένες φάλαινες
Εικον.: Λίζα Ηλιού. Μίνωας, 2012, Αθήνα.
Δύο λαίμαργες και καυχησιάρες φάλαινες, η Φιφή και η Φωφώ, αποφασίζουν να αναμετρηθούν, να φάνε δηλαδή μία μέρα όσο περισσότερο μπορούν, και το ηλιοβασίλεμα να συναντηθούν για να κάνουν απολογισμό χαψίματος. Έτσι, λοιπόν, οι δύο άσπονδες φιλενάδες επιδίδονται σε μία άνευ προηγουμένου ακατάσχετη θαλασσινή πανδαισία, καταπίνουν βάρκες με ψαράδες, τρώνε καΐκια με χαρωπά ναυτάκια και καταβροχθίζουν πειρατικές σκούνες με αιχμάλωτες πριγκιποπούλες. Ώσπου οι δύο φαντασμένες φάλαινες να λύσουν τις διαφορές τους, οι αναγνώστες μαθαίνουν πολλαπλασιασμό και διαίρεση και τελειώνοντας το βιβλίο είναι πλέον σε θέση να υπολογίσουν με θαυμαστή ακρίβεια πόσα πόδια έχουν οχτώ χταπόδια και με ποιον τρόπο τρεις φάλαινες μπορούν να μοιράσουν μεταξύ τους έξι ιππόκαμπους με παπιγιόν και δώδεκα ναυαγισμένους αρλεκίνους.
Τριβιζάς Ευγένιος: Η πριγκίπισα Δυσκολούλα
Εικ.: Κατερίνα Βερούτσου. Μίνωας, 2011, Αθήνα.
Εκατό πρίγκιπες φτάνουν ένα πρωί σε ένα μαρμάρινο παλάτι για να ζητήσουν σε γάμο την πριγκίπισσα Δυσκολούλα. Η Δυσκολούλα όμως, που είναι η πιο αναποφάσιστη πριγκίπισσα του κόσμου, δυσκολεύεται πολύ να αποφασίσει ποιον από τους εκατό πρίγκιπες προτιμάει. Όταν τελικά διαλέγει τον πρίγκιπα των ονείρων της, μια φοβερή έκπληξη την περιμένει. Εμείς όμως έχουμε στο μεταξύ μάθει τα σύνολα και τα υποσύνολα.
Σύνταξη βιβλιοπαρουσιάσεων: creativemathpathways.sch.gr